Rituelen & Ceremonies
Wat is een ritueel?
“Rituelen moeten er zijn (zei de vos).
-Wat is een ritueel? zei de kleine prins.
-Dat is ook een vergeten begrip, zei de vos. Een ritueel maakt dat de ene dag verschilt van alle andere dagen, het ene uur van alle andere uren.”
(Uit De kleine prins, Antoine de Saint-Exupéry)
Een mooie uitleg wat een ritueel is: een bijzonder moment, een moment dat aandacht verdient, bewust stil staan, alleen of samen met anderen. Het markeert vaak een overgang van de ene fase naar de andere fase, een moment van verandering. Ze noemen dit een scharniermoment.
Er zijn gebeurtenissen in het leven die om zin en betekenisgeving vragen. De emotionele hoogte- en dieptepunten. Een geboorte, naamgeving, een afscheid of uitvaart, een verbintenis of echtscheiding, samengesteld gezinsritueel, emigratie, pensionering…….. . Een overgang die om aandacht vraagt: “kijk mensen, dit is een belangrijk moment. Hier moeten wij bij stil staan”. Rituelen bieden dan troost of verdieping aan de vreugde, kunnen gevoelens benoemen of overbrengen, en geven een intens moment van samenzijn.
Hierin wil ik jou graag bijstaan. Samen kiezen we voor passende teksten, gedichten, muziek, symbolen, eventueel ook de locatie, passend bij jou, jouw naasten en bij jouw moment. Maatwerk met verdieping want ik ga in gesprek met jou en wat jij belangrijk vindt in het leven. Ik verdiep me in jouw menszijn. Daar sluit ik bij aan met respect, mededogen en inlevingsvermogen. Ik ben er voor jou en sta naast jou.
Je kunt me inhuren voor de hele ceremonie of een gedeelte zoals een speech.
Herdenken na coronatijd
Door de coronamaatregelen zijn afscheidsdiensten noodgedwongen in zeer kleine kring gehouden. Sommigen ervaren dit als prettig en intiem, echter er zijn ook veel families die achteraf het afscheid nog eens over willen doen, met alle mensen die een rol in het leven van de overledene gespeeld hebben. Iets wat ik zeker wil bepleiten om zo recht aan de diversiteit van een mensenleven te doen. Zie mijn blog.
Werkgebied en prijzen
Vanuit woonplaats Nijmegen wil ik jou graag bijstaan in de regio Gelderland, Noord-Limburg en Oostelijk Noord-Brabant.
Prijzen zijn afhankelijk van de vraag. Dit kan bijvoorbeeld omvatten een inhoudelijke vormgeving van een uitvaart, schrijven van een In Memoriam of gedenkprentje, een individuele of collectieve herdenking, inspiratie-bijeenkomsten, begeleiding van een relatieviering, spreken of organiseren/coördineren. De vergoeding stem ik graag af in overleg met de cliënt. Een uitvaart in zijn geheel van gespreksvoering tot inhoudelijke voorbereiding en spreken kost € 500 (niet BTW-plichtig). Neem vrijblijvend contact op als je een vraag hebt.
Voor bijzondere momenten van verdriet en vreugde
Er zijn momenten in het leven die om een markering vragen: een geboorte, een huwelijk of samenwonen, overlijden, afstuderen, pensionering…. Ook zijn er gebeurtenissen of momenten waar je niet zo snel over praat omdat het een stil verdriet is of omdat je er in de omgeving weinig gehoor voor vindt; verlies van gezondheid, van werk, een miskraam of abortus, een doodgeboren kindje, kinderloosheid, geen partner kunnen vinden, of ‘simpelweg’ verdriet omdat het leven niet gelopen is zoals je had gehoopt. Voor beiden, de bijzondere momenten en het stille verdriet, wil ik jouw ritueelbegeleider zijn. Mijn naam is Esther Zawiolkowski en ik ben afgestudeerd als ritueelbegeleider aan de Universiteit voor Humanistiek. Voor meer achtergrondinformatie zie Esther.Stil verdriet
Soms kun je jarenlang rond lopen met een verdriet waar je zelf niet naar kunt of durft te kijken. Misschien is er in jouw omgeving weinig begrip of gehoor voor jouw gevoelens. Denk bijvoorbeeld aan een vrouw die tijdens haar zwangerschap het kindje verliest en de omgeving merkt op dat ze nog jong is en volop kinderen kan krijgen. Er wordt voorbijgegaan aan haar gevoelens. Zo zijn er meer gebeurtenissen die veel emoties kunnen oproepen zoals:
- Een miskraam, abortus of stilgeboren kindje
- Verlies van lichamelijke of psychische gezondheid, van een borst of baarmoeder
- Verlies van werk
- Verlies van een huisdier, voor velen een beste maatje
- Echtscheiding
- Geen partner kunnen vinden
- Kinderloosheid
- Eenzaamheid of vereenzaming op latere leeftjd omdat familieleden/vrienden wegvallen
- Geen afscheid hebben kunnen nemen a.g.v. corona
Voor dit verdriet organiseer ik troostbijeenkomsten. Samen met anderen praten over jouw verdriet, jouw wensen, hoe zaken gelopen zijn. Ik probeer een fijne en veilige omgeving te creëren waarin je met jouw verdriet kan komen. Delen met elkaar is fijn; je voelt dat je daarin niet alleen bent. De herkenning en erkenning van jouw verdriet kan troostend werken en helpen in de rouwverwerking. Dit kan in groepsverband of individueel via een troostwandeling. Dit sluiten we af met een ritueel dat bij jou past.
Hoor die taal van my hart
Hoor die taal van my hart
En al klink ek soms gebroke
Gebroke en verward
Dit is de taal van my hart
Stef Bos
(Uit: Herbergen van verdriet. Thuiskomen in het Land van Rouw, Riet Fiddelaers-Jaspers & Sabine Noten, 2014)
September
En ik plukte een roos
En iemand riep:
‘Dat mag niet! Die zijn niet van jou….’
De tuin was leeg
En alles was groot en ontzagwekkend om mij heen:
De lucht, het gras, het trillen van mijn hand,
De roos die viel
En de stem die riep
‘Verdriet, dat is van iedereen…’ .
Gedicht van Toon Tellegen, Daar zijn woorden voor. Een keuze uit de gedichten (2005)
Over kwetsbaarheid en kracht:
Wat is het antwoord op zinloze kracht?
Ben ik dat zelf?
Is mijn echter zelf,
Gewoon wie ik ben,
Niet meer en niet minder,
Het beste wapen tegen angst?
Kan mijn kwetsbaarheid mijn kracht worden?
Uit gedicht Reuzen. Over kwetsbaarheid en kracht in: De jukebox van mijn ziel. Veertig meditatieve teksten geinspireerd op de Bijbel, Gerard van Midden, 2013
Blijf niet zitten waar je zit.
Sta op.
Verwelkom het verdriet.
Het hoort erbij.
Bina niemand wordt groot
Zonder krassen in zijn hart.
Pak je kansen.
Je ziet meer als je verder gaat.
Uit gedicht En ze stond op……. Een paasgedachte in: De jukebox van mijn ziel, Gerard van Midden, 2013
Ga niet naar anderen als dat leed u slaat
Dat de mens kromt, of als een wig hem splijt;
Ga niet naar anderen: raak uw kracht niet kwijt,
Die harde kern waarmee ge het bestaat.
En houd uw huis in stand, gelijk altijd.
Ga niet naar anderen: hun blik verraadt
Weigering te beseffen wat er is.
Straks woelt hun onrust om in uw gemis.
Mijd hun bedisselen, hun ergernis
Dat ge u blijkbaar niet gezeggen laat.
Zoek het bij een goede vriend, u toegewijd,
Een die u niets verwijt, niets vraagt, niets raadt,
Maar u verdraagt met uw beschreid gelaat.
Die, zelf zwijgzaam, u kent voor wie gij zijt,
Em merkt dat het, nog bevend, bergop gaat.
Ida M. Gerhardt in: Vingerafdruk van Verdriet. Woorden van bemoediging, Manu Keirse, 1999
Levensweg
Vele wegen kent het leven, maar van al die wegen
Is er één die jij te gaan hebt.
Die éne is voor jou. Die ene slechts.
En of je wilt of niet, die weg heb je te gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.
De keuze is de wijze hoe die weg te gaan.
Met onwil om de kuilen en de stenen,
Met verzet omdat de zon een weg
Die door ravijnen gaat, haast niet bereiken kan.
Of met de wil om aan het einde van die weg
Milder te zijn, en wijzer, dan aan het begin.
De weg koos jou, kies jij ook hem?
Hans Stolp naar Dag Hammerskjold in Herbergen van verdriet. Thuiskomen in het Land van Rouw, 2014
